کویر لوت کجاست؟

کویر لوت با مساحتی حدود 120 هزار کیلومترمربع از آثار طبیعی اسرارآمیز ایران است که در یونسکو به ثبت رسیده است.

این منطقه به دلیل این که پهنه ی وسیعی را شامل شده است، دارای اقلیم های آب و هوایی متنوع بوده و از نظر پوشش گیاهی و جانوری نیز کاملاً متفاوت است.

آثار باستانی کشف شده در تهی ترین مناطق این کویر از نظر منابع طبیعی باعث شده تا داستان های بسیاری درباره ی آن نقل شود. اگر مشتاق شنیدن عجایب و رازهای نهان این کویر پهناور ایران هستید در ادامه با ما همراه باشید.

کویر لوت به عنوان صعب العبورترین بیابان دنیا عکاسان، زمین شناسان، تاریخ دانان و گردشگران بسیاری را به خود جلب می کند که هر یک در تکاپوی کشف رموز این کویر پهناور هستند.

امکان سفر به این منطقه با هر نوع خودرویی امکان پذیر نیست. شما باید از خودروهایی استفاده کنید که قدرت موتور بالا، شاسی بلند، دو دیفرانسیل و ... باشد. از آنجایی که خرید این نوع خودروها امکان پذیر نیستند، اجاره خودرو بهترین گزینه برای تور کویر نوردی خواهد بود.

معرفی کویر لوت

کویر لوت با مساحتی نزدیک به 120 هزار کیلومترمربع حدود 10 درصد از مساحت ایران را شامل می شود. این کویر که در جنوب شرقی ایران قرار دارد به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت شده است.

لوت در زبان بلوچی به معنای برهنه، بی آب وعلف، تشنه و خالی از همه چیز است که با کمی اغراق می توان آن را به کویر لوت نسبت داد. دلیل آن هم این است که تنها بخشی از جغرافیای این منطقه ویژگی های کویر را دارد و بخش بزرگی از آن از ویژگی های اقلیمی بیابان برخوردار است.

به دلیل اینکه این پهنه ی خشک و وسیع مناطق گسترده ای را شامل شده است، اقلیم های مختلفی دارد. همچنین به لحاظ طبیعی و جغرافیایی مناطقی با شرایط جوی مختلف را در برگرفته است.

منطقه ای در نزدیکی کویر لوت به نام چال مرکزی گندم بریان وجود دارد که به عنوان گرم ترین نقطه ی زمین معرفی شده است. در ادامه بیشتر به بررسی بخش های مختلف این کویر می پردازیم.

بخش های مختلف کویر لوت

کویر لوت به دلیل اینکه پهنه وسیعی را شامل شده و از نظر جغرافیایی منطقه ای نامتقارن را تشکیل می دهد؛ آن را به لحاظ جغرافیایی به سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم کرده اند.

هر کدام از این بخش ها اقلیم های مختلفی دارند و زیبایی های منحصر به فرد این کویر پهناور و چشم نواز را شامل می شوند.

قبل از سفر به این منطقه ابتدا باید به طور کامل با قسمت های مختلف آن آشنا شوید. شناخت بخش های مختلف کویر باعث می شود تا گردشگران بتوانند منطقه مناسبی را برای سفر انتخاب کنند. از آنجایی که لازمه یک سفر ایمن و بدون خطر، آشنایی نسبی با محیط است، باید قسمت های مختلف کویر لوت از نظر آب و هوایی نیز بررسی شود.

بخش جنوبی کویر لوت

لوت زنگی محمد یا بخش جنوبی کویر لوت دارای آثار باستانی متعدد و پوشش گیاهی متفاوتی است و به همین دلیل این بخش را جذاب و دیدنی تر می کند. کویر لوت جنوبی بخش عمده ای از استان کرمان و سیستان و بلوچستان را دربر می گیرد که از لحاظ ژئومورفولوژی به 3 بخش مختلف تقسیم بندی می شود.

• کلوت ها: بر اثر فرسایش خاک هرم هایی ماسه ای شکل می گیرد که در بین آن ها خندق هایی با ارتفاع کمتر به چشم می خورد.

این پدیده که با نام کلوت شناخته می شود در اثر فرسایش حاصل از حرکت رود شود و بادهای 120 روزه ی سیستان و بلوچستان ایجاد شده است. کلوت های کویر لوت در 42 کیلومتری از شهداد و در پهنه ای با طول 145 و عرض 85 کیلومتر واقع شده است.

• تپه های ماسه ای: این تپه های ماسه ای در منطقه ای حدود 50000 هکتار واقع شده است که در بخش شرقی کویر لوت واقع شده است.

• دشت سر: این منطقه که در منابع خارجی که آن را با عنوان هامادا نام می برند دارای سنگ های بزرگ و کوچک کنار هم قرار گرفته است.

به دلیل نوع قرارگیری این سنگ ها کنار هم به آن سنگ فرش بیابان نیز می گویند. علت ایجاد این طراحی طبیعی در سر دشت فرسایش آب و باد و تغییرات شدی دما است.

این بخش دسترسی خوبی به مناطق جذاب و دیدنی لوت های مجاور دارد. این پهنه از سمت شمال به مسیر ارتباطی شهداد به نهبندان و منطقه های بالازرد و پوزه کال، از جنوب به هامون شور و لوت جنوبی، از شرق به ریگ یلان و از سمت غرب به محل کلوت ها دسترسی دارد.

بخش مرکزی کویر لوت

چاله لوت یا لوت مرکزی دارای 162 کیلومتر طول و 52 کیلومتر عرض دارد. این بخش که دارای کویرهای گچی و نمکی است از تپه های بسیار بزرگ ماسه ای ساخته شده است. کویر ملک محمد در غرب ریگ یلان از جمله کویرهای گچی و نمکی این منطقه به حساب می آید.

بخش شمالی کویر لوت

بخش عمده ای از لوت شمالی در خراسان جنوبی و حوالی بیرجند واقع شده است، که به آن لوت بیرجند یا لوت خراسان نیز می گویند. بیشترین ارتفاع این منطقه حدود 1000 متر است که به تدریج با حرکت به سمت جنوب به حدود 500 متر می رسد.

بخش جنوبی این پهنه ی وسیع حاوی تپه های شنی و ریگی به رود شور بیرجند متصل می شود. لوت شمالی دارای تپه های آتش فشانی و رسوبی است که عامل ایجاد زلزله های متعدد در این منطقه است.

جاذبه های گردشگری کویر لوت

این کویر از جذابیت های طبیعی بسیاری برخوردار است و بخش عمده ای از جاذبه های آن تاریخی و دارای داستان های پر رمز و راز است.

در ادامه برخی از این عجایب خارق العاده ی کویر لوت را معرفی می کنیم:

• آسمان شگفت انگیز و دشت ستاره ی شب های کویر لوت از زیبایی های بی نظیر این منطقه است که مشابه آن را در کمتر جایی از دنیا خواهید دید.

• کلوت های شهداد جایی است که به شهر نفرین شده ی قوم لوط معروف است و در بخش هایی از آن رد پای هیچ انسانی دیده نمی شود.

در بخشی دیگر از همین کلوت ها آثار تمدن های باستانی 3 هزار سال قبل از میلاد مانند سفال و ظروف سنگی به چشم می خورد. شهر باستانی شهداد که قوم آرتا در آنجا می‎زیسته است جایی است که درفش شهداد به عنوان قدیمی ترین پرچم فلزی کشف شده در دنیا یافت شده است. قدمت این منطقه به حدود 20000 سال پیش بازمی گردد.

• همان طور که گفته شد بخش مرکزی کویر لوت بسیار گرم، سوزان و غیرقابل زیستن حتی برای باکتری ها است. با این حال در بخشی به نام زنگی احمد برج هایی یافت شده که در کنار آن آثار شیشه و سفال دیده شده است که نشان از تمدنی باستانی در این منطقه است.

• کویر لوت از صعب العبورترین بیابان های جهان است. همین امر باعث شده تا داستان های بسیاری در رابطه با آن وجود داشته باشد و اسرار مرکزی این پهنه ی وسیع ناشناخته باقی بماند.

• ممکن است با شنیدن نام کویر و بیابان تصویر هرگونه دریاچه و رود در این منطقه از ذهن شما پاک شود. اما بهتر است بدانید که رودهای بسیاری در این کویر پهناور جریان داشته اند که اکنون فقط ردی از آن ها به چشم می خورد.

در غرب این کویر که منتهی به کوه های استان کرمان می شود رودهای بسیاری جریان دارد. رود شور نیز که در شمال غرب این کویر قرار دارد در نهایت مابین کلوت های این پهنه جریان پیدا می کند.

در اطراف شهداد نیز دو رود بزرگ به چشم می خورد که منابع آبی این منطقه را تأمین می کند. دریاچه ی جوان نمکسر که در مسیر شهداد به نهبندان وجود دارد نیز از جاذبه های این منطقه محسوب می شود.

پوشش گیاهی کویر لوت

بخش مرکزی کویر لوت عموماً تهی از هر گونه پوشش گیاهی و جانوری است. در فصل بهار با بارش باران گیاهان چمنی در این قسمت دیده می شوند که عمر بسیار کوتاهی داشته و سریع خشک می شوند.

با این حال در منطقه ی شهداد گیاهان و درختچه های گز که با آب وهوای منطقه سازگار هستند دیده می‎شود. در بخش ریگ یلان نیز گیاهان اسکنبیل، تاغ و نسی که در شرایط ماسه ای زمین قابلیت رشد دارند، وجود دارد.

گلدان های ماسه ای این منطقه به نام نبکا که ارتفاعی حدود 10 متر دارند منحصر به فردترین پوشش گیاهی کویر لوت را تشکیل می دهد و در همچنین مرتفع ترین گونه ی نبکا در کل دنیا است. تل های گیاهی بزرگ تری به نام ربدو نیز در کویر لوت دیده می شود که در کمتر جایی در بیابان های عظیم جهان به چشم خورده است.

گونه جانوری کویر لوت

کویر لوت از لحاظ گونه های جانوری نیز مانند پوشش گیاهی تنوع زیادی ندارد و نمونه های متفاوتی در این بیابان بی آب وعلف دیده نمی شود. حدود 70 گونه ی پرنده و جانورانی در این منطقه یافت می شود که سازگار با آب وهوای کویر هستند.

جرد، مار، پرندگان لاشه خوار، گربه شنی، روباه، انواع آگاما و پامسواکی چند نوع از جانورانی هستند که در این کویر زندگی می کنند.

موقعیت جغرافیایی کویر لوت

کویر لوت در بخشی از سه استان سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان جنوبی قرار دارد. به طوری که 70 درصد از این پهنه در استان کرمان و 30 درصد باقی مانده در استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی واقع شده است.

این منطقه از شمال به سمت جنوب کشیده شده است و طول آن حدود 900 کیلومتر است و از سمت شرق به غرب نیز مساحتی در حدود 300 کیلومتر را دربرمی گیرد. کویر لوت از سمت شرق با گسل نهبندان و از سمت غرب با گسل نای بند احاطه شده است.

رکورد گرم ترین نقطه زمین در دستان کویر لوت

نظریه های بسیاری در رابطه با گرم بودن این منطقه وجود دارد که برخی از آن ها با شواهد علمی همراه هستند و برخی دیگر هنوز به اثبات نرسیده اند.

دمای منطقه مرکزی کویر لوت در سال 2005 توسط رادیو متر فروسرخ ماهواره اکوآی ناسا، 70٫7 درجه سانتی گراد اندازه گیری شده است. همچنین در منطقه گندم بریان در بین سال های 2004 تا 2009 توسط ماهواره مدیس همین عدد اعلام شده است.

از سال 2009 تاکنون عدد دیگری برای میزان دمای این منطقه اعلام نشده است و با بیشینه ی دمای 70٫7 به عنوان گرم ترین نقطه کره زمین از آن یاد می شود.

تفریحات کویر لوت

سالانه گردشگران زیادی از شهرها و کشورهای مختلف به این کویر گرم و شگفت انگیز سفر می کنند. وجود تفریحات منحصر به فرد در کویر باعث شده تا هرساله به تعداد تورهای این منطقه افزوده شود.

تفریحات کویر لوت محدود به جاذبه های طبیعی آن نمی شود و مناطق دیدنی و گشت و گذارهای بسیاری دارد. آب انبار شهداد، شترسواری، عکاسی، پیاده روی، سافاری و موتورسواری، اکوکمپ ستاره لوت، قلعه شفیع آباد از جاهای دیدنی و تفریحاتی است که می توانید در کنار تماشای این کویر زیبا و اسرارآمیز از آن لذت ببرید.

لذت از طبیعت بکر کویر با کافه رنت

کویر لوت یکی از جاذبه های گردشگری ایران و جهان محسوب می شود که زیبایی های طبیعی آمیخته با آثار باستانی را در خود جای داده است.

بهترین زمان برای سفر به این کویر بهار و پاییز و یا شاید آخر تابستان است. کلوت های شهداد تنها بخش از این کویر پهناور است که بازدید از آن برای عموم آزاد است و می توانید به راحتی از استان کرمان به سمت آن سفر کنید.

داشتن یک خودروی مناسب برای رانندگی در جاده های کویری و گاهی نیز ماسه ای مهم ترین فاکتور برای داشتن ایمنی در سفر کویری است. کافه رنت با ارائه ی بهترین خودروهای موجود برای سفرهای بیابانی و کویری لذت دیدن کلوت های شهداد را برای شما دوچندان می کند.

تویوتا لندکروز و تویوتا پرادو دو مدل خودرو مناسب برای کویر نوردی هستند که شما می توانید با شرایط بسیار راحت آن ها را از کافه رنت اجاره کنید.