مناطق گردشگری یزد

یزد، یکی از استان های مرکزی ایران است که در دل کویر قرار دارد. شهر یزد، به عنوان اولین شهر خشت خام جهان و شهر تاریخی ایران شناخته می شود.

همچنین این شهر، به عنوان بیست و دومین اثر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و می توان در آن، شکوه معماری ایرانی را در نهایت زیبایی و ظرافت تماشا کرد.

یزد که به «عروس کویر»، «شهر بادگیرها» و «دارالعلم» شهرت دارد، به دلیل وجود آثار تاریخی و دیدنی فراوان، هرساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی است.

اگر قصد رفتن به این شهر را دارید، پیشنهاد می کنیم پیش از سفر، با مکان های دیدنی و گردشگری آن آشنا شوید؛ همچنین برای دسترسی آسان تر به هر کدام، می توانید اقدام به اجاره ماشین از مجموعه کافه رنت نمایید.

در این مقاله، همراه ما باشید تا با مناطق گردشگری یزد، اولین شهر خشتی در جهان آشنا شویم؛ در کوچه پس کوچه های آن قدم بزنیم و لذت ببریم.

مکان های تاریخی و جاذبه های طبیعی در یزد

یزد، از استان های کهن و باستانی کشور محسوب می شود؛ وجود آثار تاریخی فراوان در آن، گواه خوبی بر پیشینه و قدمت فرهنگی و تاریخی مردم این سرزمین است.

بافت سنتی و دست نخورده این شهر به وضوح نمایانگر سبک معماری خاص و کویری آن است؛ مشخص ترین جنبه آن بادگیرها، مناره ها و گنبدها هستند که از بارزترین نمونه های معماری مخصوص اقلیم های گرم و خشک در جهان محسوب می شوند.

جالب است بدانید، در محدوده شهر تاریخی یزد، 3 هزار بادگیر وجود دارد و متناسب با نیاز مردم این منطقه، در هر محله آن می توان شاهد آب انبار، بازارچه، حمام و جوی های آب(برای دسترسی به قنات ها) بود.

این شهر که به کوچه پس کوچه های قدیمی و بافت تاریخی خود شهرت دارد، در سال 1384، با عنوان «بافت تاریخی یزد» در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد را که امروزه به جاذبه نمادین این شهر تبدیل شده است، می توان در فهرست متفاوت ترین مساجد جهان قرار داد؛ سبک معماری داخلی و کاشی کاری های زیبای آن به همراه مناره های این مسجد، که لقب بلندترین مناره های جهان را به دوش می کشند، از دلایل این تفاوت هستند.

این مسجد بیش از 900 سال قدمت دارد و بر اساس روایات تاریخی، نخستین سنگ بنای ساخت آن به پیش از اسلام و دوره ساسانیان بازمی گردد؛ این سازه، تنها متعلق به یک دوره نیست و در طول 100 سال بنا شده است.

بنای فعلی مسجد جامع، گنبد و کاشی کاری های آن نشان دهنده سبک معماری دوره های مختلفی مانند ایلخانیان و تیموریان است.

مسجد جامع یزد که از نقاط مختلف در سطح شهر به چشم می خورد دارای بخش های مختلفی مانند یک ایوان مرتفع، دو شبستان و گرم خانه، صحن بزرگ و مستطیل شکل، دو پایاب و گنبدخانه است.

این سازه، 6 ورودی دارد که در آن ها ظریف ترین کاشی کاری ها اجرا شده است و در قسمت های مختلف مسجد قرار گرفته اند.

مسجد جامع یزد، در سال 1313، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: شهر یزد، خیابان امام خمینی، انتهای خیابان مسجد جامع، مسجد جامع یزد

ساعات بازدید: 8 صبح تا 19:30 شب

مجموعه امیرچخماق

مجموعه امیرچخماق یزد که قدمت آن به قرن نهم بازمی گردد شامل میدان، بازار، آب انبار، حمام، تکیه و مسجد است. بازدید از این مجموعه باستانی خالی از لطف نیست.

این سازه تاریخی، یکی از دیدنی های شهر یزد محسوب می شود که به دستور امیر جلال الدین چخماق، حاکم وقت در دوره تیموریان ساخته شده است.

میدان این مجموعه محل برگزاری تجمعات، راهپیمایی ها، تظاهرات ها و... است و به میدان حماسه های یزد شهرت دارد؛ در شرق این میدان، نخل چوبی که در مراسم نخل گردانی حمل می کنند و نماد مراسم های عزاداری است، قرار دارد.

آدرس: شهر یزد، خیابان امام، میدان امیرچخماق

ساعات بازدید: به صورت 24 ساعته

آتشکده باستانی بهرام یزد

این مکان دیدنی، میعادگاه زرتشتیان ایران است که در دل خود، آتشی 1500 ساله را نگهداری می کند.

آتشکده ورهرام یا بهرام، با الهام از تخت جمشید و آتشکده پارسیان هند به دور از زرق وبرق و در عین سادگی، طراحی و اجرا شده است.

بر روی سردر این بنا، که در زمان پهلوی اول ساخته شده است، نگاره بزرگ فروهر قرار دارد؛ با انعکاس این نقش در آب حوض، نمایی باشکوه از این ساختمان به چشم می خورد.

این سازه به گونه ای طراحی شده است که از نور خورشید بیشترین بهره را ببرد؛ در وسط این بنا، اتاق مخصوص نگهداری آتش مقدس و در اطراف این بخش، اتاق های نیایش قرار دارند.

این آتش، به مدت 1500 سال، بی وقفه شعله ور است و به هنگام ساخت این آتشکده به آن منتقل شده است؛ مسئول روشن نگاه داشتن این آتش، «هیربَد» نام دارد.

آتش مقدس، در یک اتاقک شیشه ای و در یک ظرف از جنس برنز قرار دارد. بر روی دیوارهای سالن، نوشته هایی برگزیده از کتاب مقدس زرتشتیان «اوستا»، به زبان های انگلیسی و فارسی به چشم می خورد.

آدرس: شهر یزد، بلوار منتظر قائم، بلوار آزادی، خیابان آیت الله کاشانی، آتشکده باستانی بهرام یزد

ساعات بازدید: همه روزه از 8 صبح تا 21 شب

بازار مسگرها

یکی از صنایع دستی قدیمی شهر یزد، مسگری است و بازار مسگرها، با قدمت طولانی که به دوره تیموریان بازمی گردد، گواه خوبی بر این موضوع است.

بنای این بازار از خشت و گل و آجر ساخته شده و سقف آن به صورت ضربی است. بازار مسگرهای یزد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در گذشته، در 60 باب مغازه مسگری که در این بازار وجود داشته است، استادکاران و مسگران حرفه ای فعالیت می کردند؛ امروزه، این تعداد به اندازه گذشته نیست اما هنوز هم بازار رونق خود را دارد.

این بازار، مرکز تولید و فروش انواع مصنوعات فلزی و مسی است که به دست مسگرهای یزدی، با برجسته کاری و طرح های اسلیمی و هخامنشی تزئین شده اند؛ ظروف آشپزخانه و صنایع دستی تزئینی مسی از جمله این تولیدات هستند.

آدرس: شهر یزد، خیابان قیام، بین ملا اسماعیل و لب خندق

ساعات بازدید: از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8 صبح تا 18 عصر

برج خاموشان

برج خاموشان یزد، در 15 کیلومتری جنوب شرقی این شهر و در نزدیکی منطقه صفائیه قرار دارد. این برج که امروزه به یکی از دیدنی های یزد تبدیل شده، در گذشته، قبرستانی برای زرتشتیان بوده است.

زرتشتیان، بر اساس آیین و سنت خود اجساد را دفن نمی کردند، بلکه آن ها را در دخمه هایی قرار می دادند تا خوراک پرندگان شوند؛ آن ها به این روش، مردگان خود را به طبیعت بازمی گردانند.

این دخمه ها به 3 بخش کودکان، زنان و مردان تقسیم شده اند. در وسط آن ها، چاه عمیق و بسیار بزرگی به نام استودان وجود دارد که استخوان های باقی مانده از اجساد را درون آن می ریختند.

آدرس: 15 کیلومتر جنوب شرقی یزد، منطقه صفائیه، بلوار شهیدان اشرف، کوه دخمه

ساعات بازدید: همه روزه از ساعت 8 صبح تا 17:30 عصر

موزه آینه و روشنایی

این موزه، یکی از زیباترین جاذبه های دیدنی شهر یزد است که زمان ساخت آن به دوره پهلوی اول می رسد.

موزه آینه و نور، در عمارتی با آینه کاری های زیبا و تزئینات چشم نواز و هنرمندانه قرار دارد.

این خانه به صورت کوشکی در میان باغی وسیع به مساحت 8 هزار مترمربع واقع شده و در آن، اشیا با ارزش و قدیمی با موضوعیت جنبه های بصری و نور نگهداری می شود.

انواع پیه سوز، شمع سوز، نفت سوز و اشیا برقی در این موزه وجود دارد که از سفال، شیشه، برنج، مس و برنز ساخته شده اند.

موزه آینه یزد، در سال 1378 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

در این موزه، شرایط بازدید برای نابینایان نیز فراهم شده است؛ این عزیزان می توانند به اطلاعات مربوط به موزه و اشیا آن، که با خط بریل نوشته شده اند، دسترسی پیدا کنند.

آدرس: شهر یزد، خیابان آیت الله کاشانی، روبه روی پارک هفت تیر

ساعات بازدید: همه روزه به جز شنبه ها از ساعت 9 صبح تا 17 عصر

قنات زارچ

قنات های یزد، شهرتی جهانی دارند و یکی از عجایب این شهر کویری محسوب می شوند.

در این لیست، قنات زارچ به عنوان یکی از طولانی ترین و قدیمی ترین قنات های جهان قرار گرفته است.

قدمت این قنات، به پیش از اسلام و دوران ساسانیان می رسد. قنات زارچ، 90 کیلومتر طول و 86 متر عمق دارد که در امتداد آن، 2115 میله چاه و 3 شاخه مجزا یا تونل آبی وجود دارد.

از شاخه شور این قنات که تنها یادگار زنده آن به شمار می رود، برای اموری مانند شستشو و وضوگرفتن در مسجد جامع، کشاورزی و آب رسانی به روستاها استفاده می شود.

پایاب ها یکی از مهم ترین قسمت های قنات هستند که به صورت دالانی شیبدار برای دسترسی مردم به بخش های مختلف حفر شده اند.

همچنین در این قنات، آسیاب آبی به نام آسیاب وزیر نیز وجود دارد.

آدرس: شهر یزد، خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو

ساعات بازدید: 8 صبح الی 16 عصر

خانه لاری ها

خانه لاری ها، عمارتی قدیمی متعلق به دوران قاجاریه است و یکی از دیدنی های محبوب شهر یزد محسوب می شود که افراد زیادی بازدید از آن را پیشنهاد می کنند.

این خانه، بر اساس اصول معماری یزدی، که در آن به حفظ حریم خانواده و زندگی خصوصی اهمیت زیادی داده می شود، طراحی شده است.

این عمارت تاریخی، سه حیاط، 6 در و 22 اتاق دارد و به بخش های اندرونی و بیرونی تقسیم شده است.

در مرکز این خانه، حیاط قرار گرفته و دورتادور آن، اتاق های اعیان نشین ساخته شده اند.

بادگیر و ایوان بلند، سرداب، دیوارهای گچ بری شده، درها، پنجره های ارسی و آینه کاری ها از دیگر مواردی هستند که این خانه تاریخی را تماشایی کرده اند.

آدرس: شهر یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان

ساعات بازدید: همه روزه از 8 صبح تا 20 شب

بازار و حمام خان

از دیگر یادگاری های دوران قاجار در یزد، می توان بازار و حمام خان را نام برد. این حمام قدیمی امروزه تبدیل به یک رستوان و سفره خانه سنتی شده است.

حمام خان، در مجموعه بازار خان قرار دارد و از دیدنی های یزد به شمار می رود؛ این مجموعه که شامل بازار، میدان، مسجد و حمام است در سال 1212 احداث گردید.

این حمام دارای بخش های مختلفی مانند گاورو، تون، شاه نشین و خزینه بود و به علت اینکه مورد استفاده اعیان یزد قرار داشت، به حمام خان شهرت یافت.

فضای سنتی داخل حمام و معماری چشم نواز آن، یادآور شکوه معماری ایرانی است و شما می توانید با بازدید از این حمام، لذت یک گردش متفاوت را تجربه کنید.

آدرس: شهر یزد، خیابان قیام

ساعات بازدید: از 9 صبح تا 23 شب

کویر کاراکال

یزد، یکی از استان های مرکزی و کویری ایران است که می توان در آن، کویرهای متعدد با رمل های ماسه ای و زیبا را یافت.

کاراکال، یکی از کویرهای استان یزد است که در 18 کیلومتری شهر بافق و در منطقه صادق آباد قرار دارد.

این کویر، زیستگاه یکی از سریع ترین گربه سانان به نام کاراکال یا سیاه گوش است؛ به همین علت، این کویر به این نام شهرت دارد.

لازم به ذکر است، به دلیل نزدیکی این کویر به روستای صادق آباد، با نام کویر صادق آباد نیز شناخته می شود.

در کویرگردی خود می توانید علاوه بر تماشای آسمان پرستاره در شب، کمپینگ و شب نشینی، تفریحات مختلفی مانند شترسواری، سافاری و موتورسواری بر روی شن های این کویر را تجربه کنید.

بهترین زمان برای سفر به کویر، فصل پاییز و بهار است. در فصل زمستان، روزها هوای معتدلی را تجربه خواهید کرد اما در شب، سرمای هوا استخوان سوز خواهد بود.

آدرس: استان یزد، شهر بافق، روستای صادق آباد

آسیاب آبی اشکذر

در گذشته، از آسیاب ها برای آرد کردن غلات و گندم استفاده می شده است. این دستگاه ها متناسب با نوع خود با سرعت و فشار مخصوص کار می کردند.

آسیاب آبی اشکذر، یکی از بزرگترین آسیاب های ایران و متعلق به دوران صفویه است که سنگ های آن، با فشار آب قنات همت آباد قدرت می گرفتند.

این آسیاب منحصربه فرد، علاوه بر اینکه در دل کویر ساخته شده و در جهان بی نظیر است، دارای طراحی خاص نیز می باشد؛ مانند آجرکاری هایی که در محوطه اصلی و صحن آسیاب انجام شده است.

مقرنس کاری سقف و فضای درونی آسیاب و نقش های هندسی که بر روی دیوارها اجرا شده است، به زیبایی این مجموعه افزوده اند.

در قسمت ورودی آسیاب آبی اشکذر، دروازه طاقدار آجری قرار دارد که با عبور از دالانی در زیر زمین می توانید مجموعه اصلی را مشاهده کنید.

آدرس: استان یزد، 20 کیلومتری یزد، اشکذر، بلوار سیدالشهدا، جنب حسینیه سفید اشکذر

ساعات بازدید: همه روزه از ساعت 6 صبح تا 12 شب

خانه صولت

یکی دیگر از خانه های قدیمی و تاریخی استان یزد، خانه صولت در شهر ابرکوه است که در آن موزه مردم شناسی ابرکوه نیز قرار دارد.

این عمارت دیدنی، 1000 متر مساحت دارد که 150 متر از آن به حیاط این خانه اختصاص داده شده است.

معماری چشم نواز خانه صولت با ستون های گچ بری شده با نقوش اسلیمی و گل و بوته، سردر بلند و باشکوه آن با مقرنس کاری استادانه به همراه صفه هایی که دورتادور حیاط قرار دارند، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

اکنون در این موزه، 525 شی تاریخی و ارزشمند که متعلق به دوران صفویه، قاجاریه و ایلخانیان هستند به همت مردم و سازمان میراث فرهنگی جمع آوری شده اند.

از جمله این اشیا قدیمی می توان به انواع سکه ها، سنگ های حکاکی شده، چراغ های گردسوز و زنبوری، اشیا کشف شده از قلعه بهمن، طاووس الحرمین و مسجد جامع ابرکوه اشاره کرد.

آدرس: استان یزد، شهر ابرکوه، خیابان باهنر، محله دروازه میدان

ساعات بازدید: همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت 8 صبح تا 19 شب

خانه آقازاده

خانه های تاریخی در یزد، با سبک معماری مخصوص این اقلیم و قدمت طولانی خود، به زیبایی هر شهر جلوه خاصی بخشیده اند؛ از جمله یکی از زیباترین عمارت ها می توان به خانه آقازاده، که تصویر آن روی اسکناس های 2 هزارتومانی است، اشاره کرد.

این خانه، یکی از دیدنی های شهر ابرکوه است که زیباترین بادگیر دوطبقه را در خود جای داده و عنوان بزرگترین بادگیر کشور را دارد.

عمارت آقازاده که در سال 1157 به همت حاج حسین ابرقویی ساخته شده، در سال 1375، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

در ساخت این خانه از خشت و چوب استفاده شده و دارای تزئینات استادانه و گچ بری های هنرمندانه و ظریف است.

امروزه این عمارت، کاربری هتل دارد و امکانات مختلفی از قبیل رستوران، کافی شاپ، سرویس خواب، حمام و... را در اختیار گردشگران قرار می دهد.

آدرس: استان یزد، ابرکوه، محله دروازه، میدان ابرقو

ساعات بازدید: همه روزه از 8 صبح تا 21 شب

کاروانسرای زین الدین

این بنای تاریخی به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده و یکی از کاروانسراهای شاه عباسی محسوب می شود که با قدمتی بیش از 400 سال، در دل کویر می درخشد.

کاروانسرای زین الدین در سال 1382، مورد بازسازی قرار گرفت و اکنون با حفظ محیط تاریخی خود، تبدیل به اقامتگاه و هتلی برای گردشگران شده است.

این بنا که در سال 1351، در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت، دارای معماری خاصی است که آن را به یکی از زیباترین کارونسراهای یزد تبدیل کرده است.

معماری این کاروانسرا پلان دایره ای دارد به این معنا که از بیرون، به شکل دایره دیده می شود اما از داخل، 12 ضلعی است.

از دیگر نکات جالب در مورد کاروانسرای زین الدین، تامین آب آن از چشمه، از گذشته تا به امروز است.

آدرس: استان یزد، شهر مهریز، بزرگراه مهریز- انار، کیلومتر 60 جاده یزد به کرمان

ساعات بازدید: همه روزه از ساعت 7 صبح تا 19عصر

یخچال خشتی میبد

این یخچال خشتی، متعلق به دوره صفویه است که در سال 1375 هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این اثر تاریخی در دل کویر، نقش مخزنی خنک کننده برای تولید یخ در تابستان را برعهده داشت.

یخچال میبد، از خشت و گل ساخته شده و از نوع دارای گنبد است؛ به لحاظ ابعاد، این یخچال در بین هم رده های خود، بزرگترین گنبد را دارا است.

در گذشته، یخ کالایی ارزشمند تلقی می شد و همه افراد جامعه توان خرید آن را نداشتند؛ به همین علت، افرادی که مالک یخچال ها بودند، از ثروتمندان محسوب می شدند.

از این سازه های خشتی برای تولید یخ در فصل زمستان و نگهداری از آن ها تا فصل تابستان استفاده می شده است؛ یخ های بلوری برای نوشیدنی، یخ هایی با کیفیت متوسط برای جلوگیری از فساد موادغذایی و یخ هایی با کیفیت کم برای تولید بستنی کاربرد داشته اند.

آدرس: استان یزد، میبد، بلوار قاضی، روبه روی کاروانسرای شاه عباسی و چاپارخانه

ساعات بازدید: از 8 صبح تا 17 عصر

سوغاتی های شهر یزد

این شهر تاریخی و کهن، علاوه بر جاذبه های دیدنی متنوع و فراوان، سوغاتی های مختلفی نیز دارد؛ از شیرینی و خوراکی گرفته تا صنایع دستی باکیفیت در یزد یافت می شود.

کیک و باقلوای یزدی، قطاب، پشمک، نقل، شیرینی های حاج بادومی، پنجره ای و لوز یزد از جمله سوغاتی های معروف و لذیذ این شهر به شمار می روند.

در میان صنایع دستی این شهر، ترمه به نمادی از یزد تبدیل شده است. مسگری، زیلوبافی، سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستی یزد هستند.

راه های دسترسی به یزد

خوشبختانه دسترسی به یزد، شهر بادگیرها، از هر نقطه ایران امکان پذیر است.

مسیر جاده ای و استفاده از خودرو شخصی یا اتوبوس یکی از راحت ترین راه ها برای سفر به یزد محسوب می شود. مسیر حرکت اتوبوس، از سمت اتوبان تهران-قم است.

مسیر ریلی و راه آهن، یکی دیگر از راه های دسترسی ایمن به این شهر است؛ ایستگاه راه آهن یزد، در میدان راه آهن این شهر واقع شده و خطوط اصلی آن در مسیر تهران-بندرعباس، تهران-کرمان، تهران-زاهدان و بافق-مشهد قرار دارند.

برای صرفه جویی در زمان، استفاده از هواپیما بهترین راه است. فرودگاه بین المللی شهید صدوقی در شمال غرب این شهر قرار گرفته است و به طور معمول به تمام شهرهای بزرگ ایران پرواز دارد.

بهترین زمان بازدید از یزد

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، یزد، یکی از استان های کویری و مرکزی ایران است که آب وهوای گرم، خشک و بیابانی دارد.

تغییر دما در طول شبانه روز در این شهر، زیاد است.

در گرم ترین روزها، دمای هوای یزد به 45 درجه سانتی گراد و در سردترین روزها به 1 درجه سانتی گراد می رسد.

بنابراین اگر توان تحمل آب وهوای بسیار گرم را ندارید، بهترین زمان سفر به این استان، فصل پاییز و بهار است.

سخن پایانی

در این مقاله با جاذبه های دیدنی و تاریخی استان زیبا و کهن یزد آشنا شدیم.

شهر یزد، مرکز همین استان، به عنوان نخستین شهر خشتی دنیا و دومین شهر تاریخی زنده جهان شناخته می شود.

هرساله خیل عظیمی از مسافران داخلی و گردشگران خارجی برای بازدید از دیدنی های این استان کویری به آن سفر می کنند.

از دیگر جاذبه های این استان می توان به روستای تاریخی خرانق در شهرستان رادکان با 4500 سال قدمت اشاره کرد که در دل خود، تنها منارجنبان خشتی دنیا را جای داده است.

زندان تاریخی اسکندریه متعلق به قرن هفتم که به مدرسه ضیائیه نیز شهرت دارد نیز در شهر یزد واقع شده است.

پارک بزرگ یزد و باغ دولت آباد از دیگر مکان هایی هستند که می توانید در آن ها به تفریح بپردازید.

خوشبختانه از سراسر ایران می توان به راحتی به استان یزد سفر کرد. استفاده از هواپیما، قطار، اتوبوس و خودرو شخصی از روش های دسترسی به این استان محسوب می شوند.

اگر از آن دسته افراد هستید که ترجیح می دهید در طول مسیر، توقف و استراحت داشته باشید یا از دیدنی های هر شهر بازدید کنید، استفاده از اتومبیل شخصی برای شما گزینه ایده آل تری خواهد بود.

مجموعه بزرگ کافه رنت، با ارائه انواع خودروهای داخلی و خارجی به صورت با راننده و بدون راننده، همراه و همسفر شما خواهد بود.