ارگ کریم خان زند، شکوه تاریخی

شهر شیراز یکی از خوش آب و هوا ترین شهرهای ایران است که هر ساله گردشگران زیادی را از داخل و خارج ایران به خود جذب می کند. معمولا اسم شیراز، هرکسی را به یاد شاعران معروف آن حافظ و سعدی و آرامگاه های آنان، حافظیه و سعدیه، می اندازد؛ اما در این شهر زیبا، مکان های دیدنی و جذاب دیگری هم وجود دارد که می توانید در سفر به شیراز به آن ها سر بزنید. حافظ در وصف شیراز می گوید:

خوشا شیراز و وضعِ بی مثالش / خداوندا نگه دار از زَوالش
ز رکن آباد ما صد لوحش الله / که عمرِ خضر می بخشد زلالش

چنانچه قصد سفر به شیراز را دارید می توانید با اجاره خودرو از این شهر، سفر راحت تری را برای خود رقم بزنید و در کنار بازدید از جاذبه های شیراز، از ارگ کریم خان نیز دیدن کنید.

تاریخچه ارگ کریم خان

ارگ کریم خان، یکی از مشهورترین و باشکوه ترین آثار تاریخی شیراز، در سال 1180 هجری قمری، توسط کریم خان زند ساخته شد.کریم خان پس از اینکه به قدرت رسید و شیراز را به عنوان پایتخت انتخاب کرد، تصمیم گرفت میدانی در شمال شیراز، مانند میدان نقش جهان اصفهان بسازد.

این میدان، در گذشته توپخانه نامیده می شد. در ضلع شمالی آن، دیوانخانه کریم خان، در جنوب میدان، حمام و مسجد وکیل، در شرق میدان، بازار وکیل و چند کاروانسرا و در غرب میدان، ارگ قرار داشت.

این ارگ، در طول زمان، کاربری های مختلفی داشته است. در زمان کریم خان، ارگ، مکان زندگی و سلطنت او بود. پس از اینکه آقامحمدخان قاجار شیراز را فتح کرد، به دلیل دشمنی با کریم خان، دستور تخریب بعضی از بناهای کریم خانی را داد. بر اساس این دستور، تعدادی از بناهای دوران زندیه تخریب شدند؛ اما خوشبختانه ارگ کریم خان، از گزند این تخریب ها در امان ماند و از آن به عنوان دارالحکومه امرای استان فارس استفاده شد.

حکومت قاجار، دخل و تصرف زیادی در ارگ کریم خان داشت. آن ها در حیاط مرکزی، یک سلسله عمارت ساختند که با معماری ارگ ناسازگار بود؛ همچنین روی نقاشی های ارگ را پوشاندند و تزئینات دیگری ایجاد کردند و برای ایجاد این تزئینات سطح دیوار را خراشیدند و تخریب زیادی در ارگ به وجود آوردند.

در دوره پهلوی، ارگ شیراز، با تبدیل به زندان شهربانی، آسیب های زیادی متحمل شد. برای اسکان زندانیان، یک طبقه دیگر به تالارها افزوده و در هر طبقه 6 سلول ایجاد شد. نقاشی های دوران قاجار را با گچ پوشانند. به علت روشن کردن آتش برای فرار از سرما، سطح اتاق ها را دوده در بر گرفت. آن ها همچنین در برابر ارسی ها، دیواری با ضخامت نیم متر کشیدند. در سال 1350 این ارگ به اداره فرهنگ و هنر، واگذار و تبدیل به دفتر فنی حفاظت آثار باستانی شد.

معماری ارگ کریم خان

ارگ کریم خان، به صورت مستطیل است و به دو بخش نظامی و مسکونی تبدیل شده است. این ارگ دارای مساحت 13 هزار متری و زیربنای 4 هزار متری است. معماری ارگ به شیوه اصفهانی و از نوع معماری درونگرا است؛ یعنی بیرون بنا ساده و درون آن دارای تزئینات ظریف و زیبا است.

در بالای سردر ارگ، صحنه نبرد رستم و دیو سفید، با کاشی کاری های زیبا و هفت رنگ، به تصویر کشیده شده است. بعد از سردر، با عبور از هشتی، حیاط ارگ به چشم می خورد.

بخش مسکونی ارگ، دارای سه قسمت شمالی، جنوبی و غربی است و در هر ضلع، یک ایوان ستون دار با دو ستون سنگی، وجود دارد. در دوران قاجار، ستون های چوبی، جایگزین ستون های سنگی در ایوان های جنوبی و شرقی شدند.

در تالارها، پنجره های چوبی با شیشه های رنگی وجود دارند که باز و بسته شدن آن به صورت کشویی است. به این پنجره ها، ارسی گفته می شود. بازتاب نور خورشید، در این شیشه های رنگی محسور کننده است و تحسین هر بازدیدکننده ای را برمی انگیزد.

سقف تالارها، دو پوش است و سقف کاذب، با سقف اصلی فاصله دارد. سقف داخلی، طاق دار و دارای مقرنس های گچی است و با نقاشی و تذهیب های زیبایی تزئین شده است. این نقاشی ها از عصر صفوی الگوبرداری شده است و در رسم آن از طلا، جیوه، گل اخرا و دیگر مواد معدنی استفاده شده است.

در قسمت شمالی ارگ، حیاط خلوت و چند اتاق کوچک، جدا از سایر اتاق های ارگ قرار گرفته اند. در چهارگوشه ارگ، در کنار برج ها، چهار حیاط خلوت وجود دارد که در مرکز آن ها حوضی واقع شده است.

حمامی که از دوران زندیه هنوز پا برجاست، در جنوب شرقی ارگ، جا خوش کرده است. رختکن این حمام، هشت ضلعی است و سقف آن را یک عر ق چین آجری ساده تشکیل داده است. چهار ستون سنگی یکپارچه، با تزئینات زیبایی، داخل گرمخانه قرار دارد. در کف حمام نیز دالان هایی قرار دارد که به آن گربه رو گفته می شود و کاربرد آن ها، انتقال حرارت و دوده از گرمخانه به دودکش هاست و باعث گرمی کف حمام نیز می شود.

این ارگ مانند اکثر ارگ ها، برای امنیت خود، دارای برج و بارو است و دور تا دور آن خندقی حفر شده است. دیوار ارگ از آجرهای ساده تشکیل شده است و ارتفاع آن به 12 متر می رسد.

دسترسی به ارگ کریم خان

ارگ کریم خان، در مرکز این شهر و نبش میدان شهدا، در خیابان کریم خان نزدیک باغ نظر یا باغ موزه قرار دارد.

کافه رنت همراه شما در شیراز

شهر شیراز، دارای جاذبه های گردشگری زیادی است و با آب و هوای دلکش خود، می تواند تبدیل به یک سفر محبوب برای شما شود. با توجه به فراوانی این جاذبه ها، با استفاده از خودرو شخصی، سفر راحت تری تجربه می کنید. اگر به خودرو شخصی دسترسی ندارید جای نگرانی نیست. مجموعه کافه رنت، با چند سال سابقه در ارائه خودروهای اجاره ای می تواند شما را در این سفر همراهی کند.

شما با پرداخت هزینه ای مقرون به صرفه، می توانید خودروهایی شیک، امن و با کیفیت از این مجموعه اجاره کنید و سفر خوبی برای خود و عزیزانتان بسازید. هدف این مجموعه، رضایت مشتری است و همواره برای افزایش این رضایت، تلاش می کند. امیدواریم تجربه خوبی در این سفر داشته باشید.